Impressum / kontakt

Rysunek podpisany przez Witkacego

 

Witkacy  

W czerwcu 2010 został sprzedany na aukcji w Krakowie rysunek tuszem sygnowany przez Stanisława Ignacego Witkiewicza: Witkacy 1926 / NP, III 1 . Przedstawia dyliżans pędzący nad przepaścią: ta ilustracja jakiejś dramatycznej historii, narysowana jest pewną i szybką ręką doświadczonego rysownika.
Witkacy miał wprawdzie doskonale opanowaną technikę realistycznego rysunku, świadczą o tym portrety w typie A, lecz nie stosował jej w swoich rysunkach, w których panuje groteska, karykatura i „dzika” deformacja.

Katalog dzieł malarskich Witkacego uwzględnia rysunek pod numerem 618 (albo 619, bo istnieją dwie jego wersje) 2, ale go nie reprodukuje. Opis potwierdza, że nie jest to rysunek Witkacego, lecz Antoniego Gawińskiego do napisanych przez siebie „Bajek staroświeckich” (wydane 1928). Podpis ołówkiem „Rysunek Antka Gawińskiego str 82” został wytarty, zapewne przez Witkacego, który sygnował go następnie jako własne dzieło.

Witkacy postąpił z „gotowym” rysunkiem tak, jak z wieloma zadrukowanymi czy zapisanymi kartkami papieru, z formularzami, z prywatnymi listami, które uzupełniał, przerabiał i przedstawiał jako swoje 3. Niby żart, ale mieszczący się jak najbardziej w historii sztuki 20 wieku, pośród dzieł takich artystów jak Duchamp, który uzupełnił i podpisał kupiony druk, czy Robert Rauschenberg, który sygnował wytarty przez siebie gumką rysunek de Kooninga.

Jeżeli tę grę ze sztuką przeprowadził sam Witkacy...

Wojciech Sztaba, październik 2011

    1. Aukcja 24 Galerii i Domu Aukcyjnego Nautilus, 19 czerwca 2010, Galeria ZPAP „Pryzmat” na Łobzowskiej 3 w Krakowie. Nautilus. Aukcja 24
2. Stanisław Ignacy Witkiewicz, Katalog dziel malarskich. Opracowała Irena Jakimowicz przy współpracy Anny Żakiewicz, Warszawa 1990, s. 90
3. Przykłady znaleźć można m. in. w opracowanych przez Janusz Deglera listach Witkacego do żony. (PIW, Warszawa 2005, 2007 i 2010)